Choroby tarczycy są bardzo powszechne i szczególnie często dotykają kobiet. Wykryte wcześnie, umożliwiają rozpoczęcie odpowiedniego procesu leczenia, a także ograniczenie groźnych powikłań zdrowia pacjentów. Do najczęściej występujących chorób tarczycy należą niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Na czym polega różnica?

Tarczyca to gruczoł, który wydziela hormony i ma za zadanie utrzymywać ich poziom w stanie równowagi fizjologicznej. Jeżeli poziom hormonów staje się za niski lub za wysoki mamy do czynienia z chorobami tarczycy - niedoczynnością lub nadczynnością.

Niedoczynność tarczycy polega na niedostatecznym wytwarzaniu hormonów  tarczycy. Ich zbyt niski poziom w organizmie niemal od razu daje o sobie znać. Niestety nie zawsze potrafimy to zauważyć i długo borykamy się z objawami choroby, które znacznie obniżają jakość naszego życia.

Co powinno wzbudzić naszą czujność?

Jednym z pierwszych symptomów choroby jest przewlekłe uczucie zmęczenia, senność, osłabienie, trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci. Słabszej kondycji psychicznej i emocjonalnej towarzyszy częste uczucie chłodu, marznięcie. Skóra staje się sucha, blada i zimna. W bardziej zaawansowanych stadiach choroby można zauważyć nadmierne rogowacenie naskórka (szczególnie na łokciach i kolanach), łamliwe włosy, przerzedzenie brwi, problemy w funkcjonowaniu układu trawiennego (zaparcia), a nawet zmieniony głos (pogrubienie strun głosowych) oraz zwiększenie masy ciała. Niedoczynność tarczycy może skutkować również często pojawiającymi się stanami depresyjnymi i obniżeniem sprawności intelektualnej.

Dlaczego chorujemy na niedoczynność tarczycy?

Jedną z częściej występujących przyczyn jest zapalenie autoimmunologiczne tarczycy tzw. choroba Hashimoto.Warto wiedzieć, że jest to choroba dziedziczna, a więc np. córka matki chorej na niedoczynność tarczycy powinna szczególnie pamiętać o profilaktycznej kontroli poziomu hormonów tarczycowych, a  w przypadku wystąpienia objawów podobnych do opisanych powyżej skonsultować się z lekarzem. Choroba zakodowana w kodzie genetycznym może, choć nie musi się ujawnić.  Prawdopodobieństwo jej  rozwoju rośnie w tych momentach życia kiedy w organizmie kobiety zachodzą znaczne zmiany tj. ciąża lub menopauza. Niedoczynność tarczycy może być także powikłaniem po leczeniu operacyjnym lub terapii jodem radioaktywnym. Jeżeli wydaje ci się, że występuje u ciebie któryś z objawów niedoczynności tarczycy koniecznie skontaktuj się z lekarzem, który może potwierdzić występowanie tej choroby po wykonaniu USG tarczycy lub po oznaczeniu hormonów tarczycy i TSH. W leczeniu niedoczynności tarczycy stosuje się doustne preparaty suplementacyjne - hormony  tarczycy. Nadczynnością tarczycy określa się ogólnoustrojowe skutki nadmiernego wydzielania hormonów przez tarczycę.

Co powinno skłonić nas do sprawdzenia poziomu hormonów tarczycowych oraz wizyty u lekarza?

Jeśli zauważymy, że:

Często towarzyszy nam uczucie:

• stałego uczucia  gorąca
• zwiększonej potliwości (skóra staje się ciepła i wilgotna)
• nadmiernej pobudliwości.
• mimo wzmożonego apetytu obserwujemy spadek masy ciała oraz osłabienie.
• odczuwamy duszność i kołatania serca
• mamy wyraźną niechęć do wysiłku fizycznego i intelektualnego
• nasze ręce często drżą.

Pojawia się:

• wytrzeszcz oczu
• bezsenność
• nieregularne miesiączkowanie
• zahamowanie wzrostu
• powiększenie tarczycy

Nie zwlekajmy z decyzją, skonsultujmy się z lekarzem! Najlepiej jest udać się do internisty lub endokrynologa, który stwierdzi u nas chorobę po zrobieniu wywiadu i po badaniu tarczycy (oznaczenie hormonów tarczycy i TSH w surowicy, USG tarczycy, scyntygrafia tarczycy). Nadczynność tarczycy leczona jest według zaleceń lekarza. Zwykle podawane są leki tyreostatyczne, w niektórych przypadkach zalecany jest zabieg operacyjny lub leczenie jodem promieniotwórczym.

Jakie są przyczyny nadczynności tarczycy?

Do najczęstszych czynników należą:

• Choroba Grave-Basedowa - pobudzenie tarczycy przez autoprzeciwciała
• Gruczolak - wydziela nadmierną ilość hormonów
• Przedawkowanie hormonów tarczycy w leczeniu jej niedoczynności
• Zapalenie tarczycy

Problemy z tarczycą mogą dotyczyć także zmian w wielkości tego gruczołu, bez zmian w wydzielaniu hormonów. Stan ten jest określany mianem ?wola obojętnego?. Zwykle przyczyną tego stanu jest niedobór jodu w pożywieniu. Bardzo rzadko dochodzi do sytuacji, że wole jest tak  duże, że  uciska na inne narządy szyi ( przede wszystkim tchawicę ) i konieczna jest operacja chirurgiczna.

Jeżeli wydaje Ci się, że występuje u Ciebie jeden z wyżej wymienionych objawów lub ktoś w Twojej rodzinie miał problemy z tarczycą zgłoś się do internisty lub endokrynologa i zrób niezbędne badania.