Ponad 90 % zachorowań na raka płuc występuje u palaczy. Natomiast u palaczy biernych ryzyko rozwoju raka płuca zwiększa się o około 25 %. Pamiętajmy, że dym tytoniowy zawiera ponad 3000 związków rakotwórczych, a prawdopodobieństwo rozwoju raka płuc jest proporcjonalne do liczby wypalanych papierosów i czasu trwania nałogu. Przed pojawieniem się nałogu jakim jest palenie papierosów rak płuca należał do rzadkości.

Poza dymem tytoniowym czynnikami rakotwórczymi, które mogą spowodować wystąpienie raka płuca są ekspozycje na:

• azbest - stosowany jako materiał izolacyjny oraz w budownictwie jako element pokrycia dachów
• chrom, arsen, promieniowanie jonizujące
• gazy radonu

Objawy:

Nie ma typowych objawów raka płuc. Objawy podane poniżej, powinny nas skłonić do wizyty u lekarza, szczególnie jeśli się nasilają:

• przewlekły kaszel
• duszność
• ból w klatce piersiowej
• krwioplucie
• nawracające zapalenia płuc
• chrypka
• brak apetytu
• obniżenie masy ciała
• zmęczenie
• apatia

Podział raka płuca i leczenie:

Z punktu widzenia metod leczenia, rokowania, czasu przeżycia, wyróżnia się 2 odmiany raka płuca:

• rak drobnokomórkowy - charakteryzuje się szybkim wzrostem i wczesnym tworzeniem przerzutów. Rokowanie jest gorsze, a leczenie to radioterapia oraz chemioterapia.
• rak niedrobnokomórkowy - podstawą leczenia jest zabieg operacyjny. Możliwość jego wykonania zleży od rozległości zmian nowotworowych. Ten typ raka jest odporny na chemioterapię. Wcześnie rozpoznane przypadki raka niedrobnokomórkowego dają szansę całkowitego wyleczenia.

Rozpoznanie - badania:

• badanie radiologiczne klatki piersiowej (badanie podstawowe, w rozpoznaniu choroby, determinujące dalszą diagnostykę)
• tomografia komputerowa klatki piersiowej ( określenie szczegółowe zmian w obrębie klatki piersiowej, określające zaawansowanie procesu nowotworowego )
• bronchofiberoskopia- ocena oskrzeli z możliwością pobrania materiału do badań histopatologicznych
• PET-CT- odmiana tomografii oceniająca zaawansowanie procesu nowotworowego

Leczenie:

Leczenie jest skomplikowane z uwagi na przerzuty czyli rozprzestrzenianie się choroby się poprzez układ limfatyczny. Obecnie stosuje się trzy metody leczenie raka płuc:

• chemioterapia oraz radioterapia zapewniające zahamowanie choroby jednak nie gwarantujące jej wyleczenia
• leczenie chirurgiczne
• stosowanie silnych leków cytostatycznych

Rokowanie:

Rak płuca jest nowotworem źle rokującym. Wczesne rozpoznane przypadki raka niedrobnokomórkowego dają szansę całkowitego wyleczenia. Z obserwacji wynika, iż jedynie 20 proc. chorych na raka płuca będzie żyło rok po postawieniu diagnozy.

Profilaktyka:

• zwalczanie wszystkimi metodami nałogu palenia tytoniu
• okresowe badania radiologiczne klatki piersiowej (u palaczy powyżej 40 roku życia konieczne jest badanie jeden raz w roku)
• w przypadku wątpliwości badania bronchoskopowe i tomografia komputerowa płuc
• cytologiczne badania plwociny w grupach ryzyka (niewykonywane w Polsce)